آموزشی

فرز مینیاتوری یا انگشتی؟ کدام را بخریم؟

فرز مینیاتوری یا انگشتی؟ کدام را بخریم؟

شما هم از آن دسته افرادی هستید که معمولا فرز مینیاتوری و انگشتی را با یک‌دیگر اشتباه می‌گیرید؟ اگر این‌طور است پس حتما تا پایان این بلاگ با من همراه‌ باشید. زیرا قصد دارم علاوه بر معرفی انواع و کاربرد هرکدام از این فرزها، به شما بگویم که  فرز مینیاتوری و انگشتی چه تفاوت‌هایی با هم دارند.

 

فرز مینیاتوری چیست؟

فرز مینیاتوری بیشتر از آن که ابزاری برای افراد فنی باشد، یکی از پرطرفدارترین ابزارآلات برای هنرمندان و انجام کارهای هنری است.

 این محصول که با نام فرز حکاکی نیز شناخته می‌شود، کوچک‌ترین عضو از خانواده‌ی دستگاه‌های فرز است و ظاهر ظریف و طراحی خاصی دارد. اصلا دلیل نامگذاری آن همین ابعاد کوچک و بدنه‌ی خوش‌دست بوده‌است. این دستگاه از اجزای مختلفی ساخته‌شده که مهم‌ترین بخش آن، موتوری قدرتمند است.

 

از فرز مینیاتوری در کارهای مربوط به حکاکی، مجسمه‌سازی، ساخت زیورآلات، صیقل‌دادن سطح، پولیش‌کاری، برش‌کاری با ظرافت روی چوب، فلز و … استفاده می‌شود. البته در ادامه بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.

 

انواع فرز مینیاتوری

اگر نمی‌دونین باید بهتون بگم که اولین قدم برای خرید هر محصول مخصوصا ابزارآلات، اینه که انواع اونو بشناسین تا بتونین انتخاب درست‌تر و متناسب با شرایط کاری‌تون داشته باشین. در این قسمت شما رو با انواع فرزهای مینیاتوری آشنا می‌کنم.

فرزهای مینیاتوری بر اساس منبع تغذیه به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

  • فرز مینیاتوری برقی

این محصول با استفاده از انرژی الکتریکی کار کرده و برای راه‌اندازی باید توسط کابل برق به پریز متصل شود.

  • فرز مینیاتوری شارژی

این دستگاه‎‌ها به یک باتری مجهز هستند. انرژی الکتریکی در باتری ذخیره‌شده و پس از متصل‌کردن آن به دستگاه، فرز شروع به کار می‌کند.

  • فرز مینیاتوری پدالی:

 یکی از جذاب‌ترین انواع فرز مینیاتوری، فرز پدالی یا خرطومی است. با فشردن پدال توسط پا می‌توانید سرعت دستگاه را کنترل کرده و انرژی لازم برای راه‌اندازی دستگاه را فراهم کنید. 

 

اساسی‌ترین کاربردهای فرز مینیاتوری

همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم، فرز مینیاتوری کاربردهای فراوانی دارد. از جمله موارد زیر:

  • از این دستگاه برای کنده‌کاری‌های ظریف روی چوب، معرق‌کاری و منبت‌کاری استفاده می‌شود. دقیقا همان کارهایی که در گذشته با ابزارهای دستی مانند مُغار، شفره و … انجام می‌شد.
  • حکاکی این دستگاه فوق‌العاده دقیق، ظریف و زیباس. با استفاده از فرز مینیاتوری شما می‌توانید روی چوب، چرم، پلاستیک، شیشه و … حکاکی را انجام دهید.
  • مجسمه‌سازی، صنایع الکتریکی، دندان‌پزشکی و طلاسازی از دیگر کاربردهای این دستگاه شگفت‌انگیز هستند.
  • از فرز مینیاتوری برای کارهای صنعتی مانند تراش و برش‌کاری قطعات فلزی، سنگ‌کاری لبه‌ی لوله، پروفیل و … نیز می‌توان استفاده کرد. البته بهتر است کارهای ظریف‌تر را به فرز مینیاتوری بسپارید و برای انجام کارهای عمومی‌تر و صنعتی‌ از فرز انگشتی بهره ببرید.

 

فرز انگشتی چیست؟

و اما فرز انگشتی! 

این دستگاه که با نام سنگ انگشتی نیز شناخته می‌شود، دارای یک موتور، تعدادی چرخ‌دنده و یک شفت است که به قسمت آرمیچر آن متصل است. نحوه‌ی عملکرد این دستگاه به این صورت است که با چرخش شفت و آرمیچر، سرعت لازم برای انجام انواع حکاکی روی چوب، ساب‌زنی و … فراهم می‌شود.

فرز انگشتی از لحاظ ابعاد کمی بزرگتر از فرز مینیاتوری بوده و نسبت به آن صنعتی‌تر است. البته درست مانند فرز مینیاتوری برای انجام کارهای ظریف و حکاکی نیز به کار گرفته می‌شود، اما بیشترین کاربرد آن در زمینه‌ی فرزکاری و تراش است.

 سری و مته‌های به کار رفته در این دستگاه قابل تعویض بوده و بهتر است برای کار روی سطوح مختلف از مته‌های مناسب با آن سطح استفاده کنید تا کار با ظرافت  و کیفیت بالاتری انجام شود و فرز انگشتی یا مته‌ی آن آسیبی نبینند.

 

انواع فرز انگشتی

بیایید پیش از آن که برای‌تان بگویم که فرز مینیاتوری و انگشتی چه تفاوتی دارند، شما را با انواع فرز انگشتی آشنا کنم. این محصولات در دو نوع مختلف تولید شده و به فروش می‌رسند.

 

فرز انگشتی گلو بلند:

این محصولات به گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که قسمت جلوی آن‌ها (که اصطلاحاً آن را با نام گلوی دستگاه می‌شناسند)، کشیده و بلند است. هنگامی که دسترسی به قطعه‌ی موردنظر مشکل باشد و یا محل انجام کار به صورت زاویه‌دار باشد، معمولا از این دستگاه‌های فرز استفاده می‌کنند.

 

فرز انگشتی گلو کوتاه:

قسمت جلوی این محصولات بر خلاف فرز انگشتی گلو بلند، کوتاه است و در شرایط کاری که دسترسی ساده‌ای دارند بهره‌گیری می‌شوند.

 

فرز انگشتی در چه زمینه‌هایی کاربرد دارد؟

از مهم‌ترین کاربردهای فرز انگشتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • تراش و فرزکاری فلزات
  • ساب‌زدن و سنگ‌زنی جای جوش، آهن، فلزات، قطعات فولادی و …
  • از بین بردن جای جوش
  • شکل‌دهی و براده‌برداری متریال‌ مختلف صنعتی و غیر صنعتی از جنس فولاد، چوب، فلز و …
  • سنباده‌زنی روی انواع سطوح
  • زنگ‎‌بری و رنگ‌بری قطعات فلزی با نصب فرچه‌ی سیمی روی فرز انگشتی
  • صیقل‌دادن سطوح سنگی
  • علاوه بر تمام موارد گفته‌شده، از این دستگاه در کارگاه‎‌های نجاری، منبت‌کاری و معرق‌کاری، مبل‌سازی، حکاکی رو سنگ، چوب، فلز، شیشه ، صافکاری خودرو و… استفاده می‌شود.

 

فرز مینیاتوری و انگشتی چه تفاوتی دارند؟

بالاخره به بخشی از بلاگ رسیدیم که از ابتدا منتظرش بودید. فکر می‌کنم تا این‌جا با مقایسه‌ی کاربرد فرزها، متوجه برخی از تفاوت‌های این دو ابزار شده باشید. در ادامه با بررسی موارد بیشتر ، بیان می‌کنیم که فرز مینیاتوری و انگشتی چه تفاوت‌هایی دارند.

 

ابعاد و اندازه

اولین تفاوتی که با کنار هم قراردادن فرز انگشتی و مینیاتوری توجه شما را به خود جلب می‌کند، فرم ظاهری و ابعاد این دو ابزار است. 

فرزهای مینیاتوری نسبت به سنگ انگشتی ابعاد کوچک‌تر و جمع‌وجورتری دارند. به همین دلیل برای انجام کارهایی که به دقت و ظرافت بیشتری نیاز دارند (مانند ساخت زیورآلات)، مناسب‌ترند.

 

سرعت چرخش

این دو محصول از نظر سرعت چرخش نیز با یک‌دیگر متفاوتند. در فرز مینیاتوری، بیشترین بخش قدرت موتور به حرکت چرخشی تبدیل می‌شود. به همین دلیل، حداکثر سرعت دوران فرز مینیاتوری نسبت به سرعت چرخش فرز انگشتی بیشتر است.

فرز حکاکی می‌تواند سرعتی بین 3000تا35000دور در دقیقه داشته‌باشد. در حالی که فرزهای انگشتی می‌توانند به‌طور میانگین حدود 25000دور در دقیقه داشته باشند.

 

توان موتور

خودتان بهتر که می‌دانید که توان موتور هر ابزار برقی، نشان‌دهنده‌ی قدرت آن محصول است. توان موتور در دستگاه‌های فرز، میزان قدرت لازم برای چرخش آرمیچر و سایر اجزای دستگاه را نشان می‌دهد و رابطه‌ی مستقیمی با عملکرد و کارایی دستگاه فرز دارد.

به طور معمول، فرز انگشتی نسبت به فرز مینیاتوری دارای توان بالاتر و قدرت بیشتر است. به همین دلیل برای انجام کارهای سنگین‌تر، پیچیده‌تر و صنعتی‌تر انتخاب بهتری است.

 

وزن

بدیهی است که با وجود تفاوت ابعاد در این دو نوع دستگاه فرز، وزن آن‌ها نیز باید با یک‌دیگر متفاوت باشد.

وزن فرزهای مینیاتوری معمولا کمتر از یک‌کیلوگرم است. در حالی که فرزهای انگشتی به طور میانگین بین یک تا سه کیلوگرم وزن دارند.

 

سایز کولت

کولت(collet) یکی از اجزای داخلی فرزهای انگشتی و مینیاتوری است که وظیفه‌ی نگه‌داشتن مته را برعهده دارد. 

سایز کولت‌ در دستگاه‌های مختلف با هم متفاوت است و از آن‌جایی که شرایط کاری مختلف، نیازمند مته‌ها در انواع و سایزهای مختلف است، لازم است که هنگام خرید دستگاه فرز حتما به قطر کولت آن دقت کنید.

 

فرزهای مینیاتوری معمولادارای کولت و سه‌نظام با قطر کمتر از 3.2 میلی‌متر هستند و به همین دلیل تنها می‌توانند با مته‌های ظریف کار کنند.(اصلا به همین خاطر است که در مشاغلی مانند دندان‌پزشکی و طلاسازی کاربرد دارند.)

اما سایز کولت در فرزهای انگشتی می‌تواند تا 6 میلی‌متر نیز باشد. (البته برخی از فرزهای انگشتی قابلیت نصب کولت تا 8 میلی‌متر را هم دارند.)

 

قابلیت کار طولانی‌مدت و تحمل گرما

هیچ‌چیز ناراحت‌کننده‌تر از این نیست که دستگاه در دست‌تان داغ شود و کار شما نیمه‌تمام بماند. البته که تمام ابزارآلات برقی پس از مدتی کار مداوم نیاز به استراحت دارند. اما مدت زمانی که طول می‌کشد تا دستگاه به این مرحله برسد در فرزهای انگشتی و مینیاتوری با یکدیگر متفاوت است.

فرزهای مینیاتوری به خاطر ابعاد کوچکتری که دارند معمولا زودتر داغ می‌شوند. این مدت زمان در دستگاه‌های شارژی حتی کوتاه‌تر است. اما فرزهای انگشتی به دلیل برخورداری از سیستم پنوماتیک، خنک می‌شوند و می‌شود گفت تحمل بیشتری در برابر گرم‌شدن دارند.

 

قیمت

معمولا فرزهای مینیاتوری نسبت به فرز انگشتی قیمت گران‌تری دارند. شاید به نظرتان خنده‌دار بیاید، اما اینجاست که ضرب‌المثل “فلفل نبین چه ریزه، بشکن ببین چه تیزه”  معنا پیدا می‌کند.

 

بالاخره کدام را بخریم؟ فرز انگشتی یا مینیاتوری؟

حال شما می‌دانید که فرز مینیاتوری و انگشتی چه تفاوتی دارند. با توجه به تمام نکاتی که گفته‌شد انتظار دارم خودتان بتوانید به این سوال پاسخ دهید. پس دقایقی به آن فکر کنید و سپس پایین بیایید تا جواب را به شما بگویم.

این دو دستگاه از بسیاری لحاظ شبیه به هم هستند و برتری خاصی نسبت به یک‌دیگر ندارند. برای انتخاب بین فرز انگشتی و مینیاتوری کافیست به هدف خود از خرید دستگاه فرز و شرایط‌ کاری‌تان فکر کنید و ببینید کدام محصول برای انجام کار شما به بهترین شکل مناسب است. 

برای مثال اگر قصد دارید سوراخ‌کاری‌های بسیار ریز، برش‌کاری‌های خاص و ظریف، حکاکی‌های دقیق روی سطوح نازک و کارهای هنری روی انواع متریال انجام دهید، بهترین انتخاب برای شما فرز مینیاتوری است.

 

 اما اگر هدف شما سنگ‌زنی و سنباده‌زنی در مقیاس بزرگ، پولیش‌کاری روی سطوح سخت و فلزات و انجام انواع فعالیت‌های عمومی صنعتی در این زمینه است، بهتر است فرز انگشتی را خریداری کنید که هم قیمت کمتر و هم طول عمر بالاتری دارد.

در ادامه یک مقایسه‌ی کلی از تفاوت‌های این دو محصول در یک جدول برای شما انجام می‌دهم تا یک بار دیگر برای‌تان مرور شود و بتوانید انتخاب درست‌تری داشته باشید.

 

مقایسه‌ی فرز انگشتی و مینیاتوری در یک نگاه:

مشخصاتفرز مینیاتوریفرز انگشتی
اندازهکوچکبزرگتر از فرز مینیاتوری
کاربردهاحکاکی دقیق،کارهای هنری،انجام کارهای ظریفساخت تندیس فلزی، سنگ‌تراشی، کار روی سطوح سخت
سرعتحداکثر 35000دور در دقیقهحداکثر 25000 تا 33000دور در دقیقه
وزنحدود 1 کیلوگرمحدود 3 کیلوگرم
توان موتورکمتربیشتر
سایز کولتحداکثر 3.2 میلی‌مترحداکثر 8 میلی‌متر
قیمتبیشترکمتر
تحمل گرماکمتربیشتر
نویزکمتربیشتر

 

کلام پایانی

فرز انگشتی و مینیاتوری دو ابزار پرکاربرد برای انجام انواع حکاکی و کارهای ظریف روی سطوح هستند که چه به عنوان یک فرد فنی و چه به عنوان یک هنرمند، لازم است با آن‌ها آشنایی داشته باشید. 

در این بلاگ شما را با تعریف، انواع و کاربردهای این دو محصول آشنا کرده و بررسی کردیم که فرز مینیاتوری و انگشتی چه تفاوتی دارند. حال دیگر بعید می‌دانم این دو دستگاه را با هم اشتباه بگیرید. نظرات خود را برایم بنویسید و بگویید معمولا کدام دستگاه فرز کار شما را راه می‌اندازد؟

 

 اگر به دنبال خرید این ابزارآلات با مناسب‌ترین قیمت هستید همین حالا به سایت ابزارقشقایی، بزرگترین ابزار فروشی ایران سر زده و با کارشناسان آن ارتباط برقرار کنید.

4 نظر در “فرز مینیاتوری یا انگشتی؟ کدام را بخریم؟

  1. منصور نیکخواه گفت:

    سلام بسیار ممنون از نکات زیبا وکاربردی که در این متن بود، من تفاوت این دو دستگاه را بلد نبودم و لی با خواندن وبلاگ شما آگاه شدم.

    1. رفیعی زاده گفت:

      سلام و عرض ادب، خوشحالیم از اینکه مطالب مفید بوده، سپاس از همراهی شما !

  2. تینا گفت:

    ممنون از مطالب جامعی که تهیه کردید و نشر دادید.کاش استاد طلاسازی ما هم نصف شما سواد داشت

    1. رفیعی زاده گفت:

      سلام و عرض ادب ، خرسندیم که مطالب برای شما تا این حد مفید و کاربردی بوده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *